Γεωργία Λίγδα
Πλαστικός Χειρουργός
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Ειδικός στη μεταμόσχευση μαλλιών

Ψυχολογικός αντίκτυπος της απώλειας των μαλλιών

• Η απώλεια των μαλλιών αλλάζει την εμφάνιση του ασθενούς και επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία του.
• Όσο νωρίτερα αρχίζει η ανδρογενετική αλωπεκία και όσο μεγαλύτερη είναι η βαθμίδα της, τόσο χειρότερη είναι η ψυχολογική επιβάρυνση.
• Η υποχώρηση της μετωπιαίας γραμμής τριχοφυΐας (hairline) αλλοιώνει την εμφάνιση του προσώπου του ασθενούς αφού δεν υπάρχει πια το ανώτερο όριό του.
• Η φαλάκρα ως απώλεια της φυσιολογικής τριχοφυΐας της κεφαλής, εκλαμβάνεται νοητά ως ένδειξη γήρανσης και ο ασθενής θεωρείται μεγαλύτερος σε ηλικία από ό,τι πραγματικά είναι.
• Ο αρνητικός αντίκτυπος δεν αφορά μόνο στην προσωπική αλλά και στην κοινωνική και επαγγελματική ζωή του ασθενούς.
• Συμπερασματικά οι ασθενείς αγχώνονται και γίνονται πολύ νευρικοί για την εμφάνισή τους καθώς και για την χειρουργική αντιμετώπισή της.

Προεπεμβατική συμβουλευτική

Οι ασθενείς είναι συνήθως πολύ νευρικοί καθώς προσμένουν την μέγιστη βελτίωση ή και την πλήρη αποκατάσταση της αλωπεκίας τους.

Ανάλογα με την ηλικία του ασθενούς και την πιθανή μελλοντική εξέλιξη της αλωπεκίας του, ο ασθενής πρέπει να ενημερωθεί για τη μεταμόσχευση μαλλιών ως χειρουργική διαδικασία, καθώς και για τη δέσμευσή του σε ένα πιθανό μακροχρόνιο πλάνο αποκατάστασης.

Η συμβουλευτική δεν είναι αναγκαίο να καλύπτει πλήρως τις προσδοκίες του ασθενούς αλλά να του παρουσιάζει ένα εξατομικευμένο πλάνο αποκατάστασης της αλωπεκίας του.

Μετά από μία σωστή συμβουλευτική ο ασθενής θα έχει χρόνο να κατανοήσει τη χειρουργική διαδικασία της μεταμόσχευσης μαλλιών και να προετοιμαστεί ψυχολογικά για την ημέρα της επέμβασης.

Ημέρα της επέμβασης

Ο ασθενής πρέπει να γνωρίσει όλη την ιατρική ομάδα και να ρωτήσει όποιες ερωτήσεις έχει σχετικά με την περίπτωσή του. Ο ασθενής πρέπει να νιώθει ασφαλής και καλά φροντισμένος.

Η λήψη των ζωτικών σημείων (αρτηριακή πίεση, καρδιακός ρυθμός, κορεσμός οξυγόνου), η χορήγηση φαρμάκων εξηγώντας το είδος τους, η εξήγηση της σημασίας του κουρέματος καθώς και της πιθανής βαφής των μαλλιών, η εξήγηση των δύο φάσεων της επέμβασης (εξαγωγή και τοποθέτηση), είναι πληροφορίες που θα προετοιμάσουν τον ασθενή για την επεμβατική διαδικασία και θα του επιβεβαιώσουν την εξειδίκευση της ιατρικής ομάδας.

Εάν ο ασθενής είναι πολύ αγχωμένος και νευρικός, τότε κάποιου είδους καταστολή όπως η χορήγηση ηρεμιστικού (π.χ. Xanax ταμπλέτες) ή αντιισταμινικού που προκαλεί υπνηλία (π.χ. Ucerax ταμπλέτες), μπορεί να βοηθήσει πολύ.

Το να παραμένει ο ασθενής ήρεμος είναι εξαιρετικά σημαντικό προκειμένου για την ομαλή εξέλιξη της μακράς διαδικασίας της μεταμόσχευσης μαλλιών.

Ειδικές περιπτώσεις

Νέοι ασθενείς μέχρι την ηλικία των 25 ετών, μπορούν να προσέλθουν συνοδευόμενοι από έναν γονέα ο οποίος μπορεί να είναι παρών στη συμβουλευτική με τον ιατρό, στο διάλλειμα μεταξύ των δύο φάσεων της μεταμόσχευσης καθώς και στο τέλος της ημέρας για τις μετεπεμβατικές οδηγίες.

Ασθενείς με ψυχιατρικά προβλήματα που λαμβάνουν αντίστοιχη φαρμακευτική αγωγή μπορούν να προσέλθουν με τον σύντροφό τους για να νιώθουν καλύτερα και πιο άνετα.

Η ιατρική ομάδα

• Η συμπεριφορά της ιατρικής ομάδας έχει μεγάλο αντίκτυπο στην ψυχολογία του ασθενούς.
• Ο ιατρός πρέπει να εξηγεί τη χειρουργική διαδικασία βήμα προς βήμα στον ασθενή.
• Η ομάδα δεν πρέπει ποτέ και με κανέναν τρόπο να δείχνει οποιαδήποτε αγωνία ή άγχος για την επέμβαση του ασθενούς.
• Η ομάδα πρέπει να παρακολουθεί τις αντιδράσεις του ασθενούς που μπορεί να υποδηλώνουν κάποια επιπλοκή που πιθανόν να χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση.
• Η ομάδα πρέπει να είναι κατάλληλα εκπαιδευμένη για να χειρίζεται τον αγχωμένο ασθενή και να αντιμετωπίζει πιθανά συμβάματα όπως λιποθυμία, διαταραχές καρδιακού ρυθμού, κρίση πανικού κλπ.

Γιατί είναι αναγκαία η ρύθμιση του άγχους του ασθενούς

• Η μεταμόσχευση μαλλιών είναι ομαδική εργασία μεταξύ της ιατρικής ομάδας και του ασθενούς. Ο καθένας από αυτά τα πρόσωπα πρέπει να είναι καλά και αρκετά ήρεμος ώστε να προχωρήσει ομαλά η χειρουργική διαδικασία.
• Το άγχος και η νευρικότητα μπορεί να προκαλέσουν στον ασθενή συμβάματα όπως λιποθυμία, κρίση πανικού, αύξηση της αρτηριακής πίεσης ή και του καρδιακού ρυθμού, απώλεια συνείδησης, επιληπτικές κρίσεις κλπ. , τα οποία μπορεί να αναγκάσουν στη διακοπή της επέμβασης ή ακόμα χειρότερα να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή του ασθενούς.

Μετά τη μεταμόσχευση μαλλιών

Η μεταμόσχευση μαλλιών τελειώνει την ημέρα της επέμβασης μόνο ως χειρουργική διαδικασία.

Η επούλωση του δέρματος και η μόνιμη πρόσληψη των μεταμοσχευμένων τριχοθυλακίων ολοκληρώνονται σε περίπου 10 μέρες μετεπεμβατικά, ενώ η τελική φύτρωση της νέα τριχοφυΐας αξιολογείται σε περίπου 8-10 μήνες μετεπεμβατικά.

Η προσμονή για το τελικό αποτέλεσμα της μεταμόσχευσης μαλλιών αυξάνει το άγχος του ασθενούς. Η συνεχής επαφή με τον ασθενή για μια σωστή μετεπεμβατική παρακολούθηση τον κάνει να νιώθει ασφαλής και καλά φροντισμένος κατά τη διάρκεια αυτής της μακράς περιόδου φύτρωσης των μεταμοσχευμένων μαλλιών.

Έλεγχος του άγχους του ασθενούς – συμπέρασμα

• Σωστή και πλήρης ενημέρωση προεπεμβατικά.
• Να νιώσει ο ασθενής άνετα και ασφαλής πριν μπει στην επεμβατική αίθουσα.
• Πιθανή χορήγηση ηρεμιστικής φαρμακευτικής αγωγής.
• Πιθανή παρουσία μελών της οικογένειας.
• Παρακολούθηση της συμπεριφοράς του ασθενούς κατά τη διάρκεια της επέμβασης.
• Σωστή μετεπεμβατική παρακολούθηση.